Next.js 16 Güncellemesini İnceledim: Turbopack, Proxy ve Yeni Caching Stratejileri

Next.js, web projelerinde (özellikle App Router'a geçişle birlikte) benim de severek kullandığım, hem sunucu taraflı render (SSR) hem de statik site oluşturma (SSG) konularında güçlü çözümler sunan bir framework. Geliştirici deneyimini sürekli iyileştirmesi ve performans odaklı yenilikleri, onu tercih etme sebeplerim arasında bulunuyor.

Geçtiğimiz günlerde stabil sürümü yayınlanan Next.js 16 yine birçok değişiklik ile geldi. Next.js 16 blog yazısı ise bu yeniliklerin bir özetini sunuyor. Bu paylaşımı inceleyip (ve tabii ki hemen bir örnek proje yapıp) notlarımı aldım. Bugün sizlerle, Next.js 16 ile gelen ve bence en kritik olan değişiklikleri detaylıca inceleyeceğiz.

1. Kurulum ve Turbopack: Artık Varsayılan

Eskiden create-next-app komutunu çalıştırdığımızda bizi bir dizi soru karşılardı. Yeni sürümde ise bu süreç, "Recommended defaults" (Önerilen varsayılanlar) seçeneğiyle inanılmaz sadeleştirilmiş.

Daha da önemlisi, Turbopack artık hem geliştirme (dev) hem de üretim (build) için varsayılan bundler haline gelmiş. Webpack'e kıyasla çok daha hızlı build süreleri vaat eden Turbopack'in varsayılan olması, özellikle büyük projelerin CI/CD sürelerinde ciddi bir hızlanma sağlayacaktır.

Ayrıca next dev komutunun terminal çıktısı da daha detaylı. Artık bir route için compile (derleme) ve render (işleme) sürelerini ayrı ayrı görebiliyoruz. Bu, performans darboğazlarını tespit etmek için harika bir detay.

2. Middleware'in Yeni Adı: proxy.ts

Next.js 12 ile hayatımıza giren middleware.ts dosyası, artık proxy.ts olarak yeniden adlandırılmış.

// proxy.ts (Eski adıyla middleware.ts)
import { NextRequest, NextResponse } from "next/server";
 
// Fonksiyonun adının da 'proxy' olması gerekiyor
export function proxy(request: NextRequest) {
  // Yönlendirme, yeniden yazma (rewrite) gibi hafif işler...
  return NextResponse.next();
}
 
export const config = {
  matcher: "/",
};

Bu sadece bir isim değişikliği değil, aynı zamanda felsefi bir yönlendirme. Vercel ekibi, 'middleware' teriminin Express gibi backend framework'lerini çağrıştırdığını ve geliştiricileri burada database sorguları gibi ağır işlemler yapmaya ittiğini düşünüyor. Oysa bu dosyanın asıl amacı, 'edge'de çalışan hafif, hızlı yönlendirme, A/B testi veya bot tespiti gibi 'proxy' görevleri üstlenmek.

Özellikle authentication (kullanıcı doğrulama) için bu dosyanın kullanılmaması gerektiğinin altı çizildi. Bunun yerine, auth kontrollerinin veriye erişilen katmanda (data access layer) yapılması çok daha güvenli bir yöntem olarak öneriliyor.

3. Caching'de Granüler Kontrol: use cache, revalidateTag ve updateTag

Geldik bence en heyecan verici bölüme. Next.js'teki fetch cache'lemesi ve revalidatePath güçlü olsa da, bazen tüm sayfayı revalidate etmek gereksiz bir yüktü. Yeni sürüm, React'in cache fonksiyonu ile bize çok daha ince ayarlı bir kontrol sunuyor.

Artık veri çekme fonksiyonlarımızı cache ile sarmalayıp, onlara bir 'tag' (etiket) atayabiliyoruz. Bunu yapabilmek için öncelikle next.config.ts dosyasında cacheComponents özelliğini true olarak ayarlamamız gerekiyor.

const nextConfig = {
  cacheComponents: true,
};
 
export default nextConfig;

Bu etiketi kullanarak bir Server Action içinden cache'i iki farklı stratejiyle yönetebiliyoruz:

a) revalidateTag (Stale-While-Revalidate):

Bu fonksiyon, "stale-while-revalidate" (SWR) davranışını tetikliyor. Kullanıcıya cache'teki eski veriyi anında gösteriyor (hızlı yanıt), arka planda ise veriyi yeniden çekip cache'i güncelliyor.

import { revalidateTag } from "next/cache";
 
revalidateTag("blog-posts", "max");
 
revalidateTag("news-feed", "hours");
revalidateTag("analytics", "days");
 
revalidateTag("products", { revalidate: 3600 });
 
// ⚠️ Eski kullanım artık desteklenmiyor
revalidateTag("blog-posts");

b) updateTag (Read-Your-Write):

Bu, yeni gelen ve sadece Server Action'larda çalışan bir fonksiyon. updateTag kullandığınızda, Next.js kullanıcıya yanıt vermeden önce cache'in güncellenmesini bekliyor. Bu, "read-your-write" (yazdığını-oku) tutarlılığı sağlıyor; kullanıcı formu gönderdiği anda güncel veriyi görüyor.

"use server";
 
import { updateTag } from "next/cache";
 
export async function updateUserProfile(userId: string, profile: Profile) {
  await db.users.update(userId, profile);
 
  // Cache'i güncellemek için tag'ı kullanıyoruz
  updateTag(`user-${userId}`);
}

Bu iki yöntem arasındaki ayrım, uygulamanızda "anlık hız" mı yoksa "anlık veri tutarlılığı" mı istediğinize karar verme esnekliği sunuyor. Bu, mimari açıdan çok değerli bir gelişme.

4. React Compiler Desteği

Next.js 16, stabil hale gelen React Compiler'ı da destekliyor. Bu, useMemo, useCallback ve React.memo gibi manuel memoization araçlarına olan ihtiyacı büyük ölçüde ortadan kaldırıyor. Compiler, bizim yerimize hangi bileşenlerin ve değerlerin memoize edilmesi gerektiğine otomatik olarak karar veriyor.

Aktif etmek için next.config.ts dosyasına küçük bir ekleme yapmak yeterli:

// next.config.ts
const nextConfig = {
  reactCompiler: true,
};
 
export default nextConfig;

Tabii bir de babel-plugin-react-compiler paketini kurmak gerekiyor. Bu özellik, gereksiz re-render'ları engelleyerek React uygulamalarının performansını ciddi anlamda artırma potansiyeline sahip.

5. React 19.2 Yenilikleri: <Activity> ve ViewTransitions

Son olarak, güncelleme React 19.2 desteğini de beraberinde getiriyor. Buradan da iki component dikkatimi çekti:

• <Activity> Component: Özellikle react native de bulunan 'tab' geçişlerine benzer bir deneyim sunuyor. Bir bileşeni (örneğin bir sidebar) gizlediğinizde, onu DOM'dan kaldırmak (unmount) yerine display: none ile gizliyor. Bu sayede, bileşen tekrar göründüğünde içindeki state'i (örneğin scroll pozisyonu veya form verisi) korunmuş oluyor.
• ViewTransitions Component: Sayfa geçişleri veya DOM'a yeni eleman eklenmesi gibi durumlarda, tarayıcının View Transitions API'ını kullanarak akıcı, 'native' hissettiren animasyonlar oluşturmayı kolaylaştırıyor.

Bu araçları kurcalamak ve sundukları çözümleri görmek oldukça keyifliydi.

Sonraki yazımda görüşmek üzere. Hoşçakalın…